Skład tek­stu sza­rość druku to pre­zen­ta­cja zagad­nie­nia cię­żaru optycz­nego kro­jów pisma. 

Cię­żar optyczny (obok innych para­me­trów) jaki pre­zen­tują poszcze­gólne kroje pisma przy­czy­nia się do czy­tel­no­ści tek­stu. Dużo o czy­tel­no­ści można dowie­dzieć się z wpisu Skład tek­stu Czy­tel­ność.

Poni­żej przed­sta­wione są przy­kłady kro­jów o róż­nym cię­ża­rze optycz­nym. Nie­które wyglą­dają na stro­ni­cach jaśniej i lżej − to zasługa cień­szych gli­fów, inne zaś mają grub­sze kre­ski. Dodat­kowo mają tu wpływ jesz­cze takie czyn­niki jak: kom­bi­na­cja wyso­ko­ści x, sze­ro­kość kroju pisma, jak rów­nież sam styl składu, czyli odstępy mię­dzy­wy­ra­zowe oraz inter­li­nia. Z tech­nicz­nych rze­czy na sza­rość tek­stu wpływa jakość papieru i druk.

Ciężar optyczny kroju pisma

Spójrzmy teraz jak wyso­kość x oraz cię­żar optyczny kroju, które wpły­wają zna­cząco na sza­rość tek­stu, zacho­wują się w skła­dzie aka­pitu. Bie­rzemy pod lupę składy kro­jami: War­nock, Lap­ture, Baske­rville. Wszyst­kie przy­kłady zostały zło­żone tym samy stop­niem pisma − 9 pt z inter­li­nią 14 pt.

Lapture

Warnock

Baskerville

Wniosek

Patrząc na wygląd wszyst­kich kro­jów pisma, oka­zuje się, że naj­więk­szą sza­rość wyka­zuje krój Lap­ture, zaś naj­mniej­szą krój Baskerville. 

Podobne zróż­ni­co­wa­nie możemy zaob­ser­wo­wać dla kro­jów bez­sze­ry­fo­wych. I tak za przy­kład posłużą nam: Sofia, Cro­nos i Gib­son. Spójrzmy na przy­kłady poniżej.

Sofia

Cronos

Gibson

Wniosek

I tutaj też można wysnuć podobny jak wcze­śniej wnio­sek. Sza­rość tek­stu dla pierw­szego kroju bez­sze­ry­fo­wego jest naj­więk­sza i suk­ce­syw­nie się zmniejsza.

Interlinia

Sza­rość tek­stu to oczy­wi­ście rów­nież inter­li­nia. W zależ­no­ści od tego, jakiej wiel­ko­ści inter­li­nii uży­jemy, taką sza­rość osią­gniemy. Im inter­li­nia jest więk­sza, tym sza­rość tek­stu słab­sza. Jeżeli chcemy zapro­jek­to­wać skład, w któ­rym posta­no­wi­li­śmy użyć cięż­szego kroju pisma, wtedy warto inter­li­nię zwięk­szyć. Cho­dzi o to, by całostka nie wyglą­dała za ciężko, by nie była zbyt zaczer­niona. Spójrzmy na różnicę.

Lapture 9 pt interlinia 12 pt

Lapture 9 pt interlinia 14 pt

I odwrot­nie − jeśli uży­jemy kroju jasnego, wtedy mniej­sza inter­li­nia sprawi, że tekst będzie miał odpo­wied­nią sza­rość. Zobaczmy przykłady.

Cronos 9 pt interlinia 15 pt

Cronos 9 pt interlinia 13 pt

Odstępy międzywyrazowe

O sza­ro­ści tek­stu decy­dują rów­nież odstępy mię­dzy­wy­ra­zowe. Jeśli zwięk­szymy ilość zna­ków w wier­szu, wzmoc­nimy tym samym sza­rość całej kolumny. Odpo­wied­nie usta­wie­nia w stylu aka­pi­to­wym pomoże w osią­gnię­ciu tego zamierzenia. 

Mniejsze odległości międzywyrazowe

Justowanie dla powyższego akapitu

Większe odległości międzywyrazowe

Justowanie dla powyższego akapitu

Zakończenie

Dbajmy zatem o dobry skład naszych publi­ka­cji, mając na uwa­dze odpo­wied­nią sza­rość tek­stu. Gdy dobie­rzemy wła­ściwy krój pisma do tre­ści dzieła, odpo­wiedni sto­pień pisma, inter­li­nię, zapro­jek­tu­jemy styl aka­pi­towy dla tek­stu dzie­ło­wego z posza­no­wa­niem wszyst­kich reguł składu, możemy być pewni suk­cesu. Nasz tekst będzie pre­zen­to­wał się na stro­ni­cach wzorowo.