scroll

Skład tekstu przypisy

Skład, 1 października 2022

Wpis Skład tek­stu przy­pisy przed­sta­wia rodzaje i for­ma­to­wa­nie tego rodzaju ele­men­tów dzieła. Przy­pisy należą do mate­ria­łów uzu­peł­nia­ją­cych tekst główny. Poma­gają w zro­zu­mie­niu wyzna­czo­nych frag­men­tów tek­stu. Cza­sem też są nie­zbędne do jego zro­zu­mie­nia. Grają zatem bar­dzo ważną rolę w odbio­rze całej publi­ka­cji. To, jaki rodzaj przy­pi­sów zasto­su­jemy zależy od jej tre­ści.

Standardowe rodzaje przypisów

1. Dolne
2. Koń­cowe
3. Boczne

Przy­pisy dolne umiesz­cza się w kolum­nie, pod tek­stem, koń­cowe − po tek­ście głów­nym lub po odno­śnym roz­dziale, a przy­pisy boczne w postaci mar­gi­na­liów na mar­gi­ne­sie zewnętrznym. 

Ele­men­tem, który wiąże treść przy­pisu z tek­stem głów­nym jest odsy­łacz do przy­pisu. Spójrzmy na przykład.

Skład tekstu przypisy

Wybór przypisów

Aby popraw­nie wybrać odpo­wiedni rodzaj przy­pi­sów należy wziąć pod uwagę ich treść. Jeśli przy­pis ma wyja­śniać zna­cze­nie poszcze­gól­nych frag­men­tów tek­stu warto zasto­so­wać przy­pisy dolne lub boczne. Jeśli zaś przy­pisy mają dostar­czać wia­do­mo­ści o mate­ria­łach źró­dło­wych, lep­szym miej­scem jest koniec publikacji.

Przypisy dolne

Przy­pisy dolne powinny być umiesz­czane w dziele na tej samej stro­nicy co odsy­łacz. Skła­damy go zazwy­czaj tym samym kro­jem pisma co tekst dzie­łowy, jed­nak mniej­szym stop­niem pisma (o 1 – 2 punkty). Linia ostat­niego wier­sza przy­pisu powinna się pokry­wać z linią mar­gi­nesu dol­nego. W związku z tym, że przy­pisy usta­wiamy w stop­niu mniej­szym niż tekst dzie­łowy, inter­li­nia też powinna być odpo­wied­nio zmniej­szona. W stylu aka­pi­to­wym zwal­niamy wier­sze przy­pi­sów od przy­cią­ga­nia do linii bazo­wej. Zobaczmy krótki instruk­taż tego zabiegu.

Mię­dzy przy­pi­sami a tek­stem dzie­ło­wym zosta­wiamy odstęp co naj­mniej 1‑wierszowy. Wygląd odsy­ła­cza do przy­pi­sów może być dwo­jaki: albo uło­żony we frak­cji gór­nej, albo w uło­że­niu regu­lar­nym. Ostat­nia pro­po­zy­cja jest czytelniejsza. 

Aby zapro­jek­to­wać przy­pisy odpo­wied­nio do tek­stu dzie­ło­wego, tak by miały ten sam cię­żar optyczny, należy zasto­so­wać nastę­pu­jący kod GREP, który zmie­nia wygląd wszyst­kich przy­pi­sów w dziele do pozy­cji Numerator.

Znajdź: ~F
Zmień na: styl zna­kowy pozy­cja Nume­ra­tor (ew. Open­Type Superscript)

Drugi kod GREP na usta­wie­nie odnie­sień do przy­pi­sów w pozy­cji regu­lar­nej, a nie we frak­cji górnej:

Znajdź: ^\t~F
Zmień na: styl zna­kowy pozy­cja Normal

Zakończenie

Przy­pisy wyglą­dają dobrze i czy­tel­nie, gdy umiesz­cza się je w cało­ści na stro­nie doku­mentu, w któ­rym znaj­duje się odnie­sie­nie do przy­pisu. Sta­rajmy się nie dzie­lić przy­pisu mię­dzy stro­ni­cami. Jeśli jed­nak zacho­dzi taka koniecz­ność i nie ma innego wyj­ścia (np. prze­re­da­go­wa­nia tek­stu przy­pisu), w osta­tecz­no­ści możemy podzie­lić przy­pis i prze­nieść jego drugą część na kolejną stro­nicę dzieła. Wtedy jed­nak pamię­tajmy o zasa­dzie, by miej­sce podziału przy­pisu nie przy­pa­dało po kropce. Czy­tel­nik bowiem mógłby uznać, że prze­czy­tał już całą treść przy­pisu. Odsy­łacz w takim wypadku powi­nien zna­leźć się w ostat­nim wier­szu tek­stu dzie­ło­wego na tej stro­nicy. Reszta przy­pisu umiej­scowi się na następ­nej stro­nie, na dole, po tek­ście dzie­ło­wym. Mię­dzy prze­no­szo­nym przy­pi­sem a kolej­nymi pozo­sta­wiamy odstęp. 

W kolej­nym wpi­sie przed­sta­wię wia­do­mo­ści na temat przy­pi­sów koń­co­wych. Ser­decz­nie zapra­szam do lektury.