Wpis Skład tek­stu żywe paginy przed­sta­wia rodzaje i for­ma­to­wa­nie tego rodzaju ele­men­tów nawi­ga­cji w dziele.

Pojęcie żywych pagin

Co to są żywe paginy? Są to ele­menty tek­stu umiesz­czone w róż­nych miej­scach stro­nicy doku­mentu, a mają na celu poin­for­mo­wać czy­tel­nika w jakim miej­scu czy­ta­nia się znaj­duje. Tekst żywych pagin może doty­czyć: autora dzieła, tytułu dzieła, tytułu roz­działu, tytułu pod­roz­działu, w takiej wła­śnie kolej­no­ści umiej­sco­wione na stro­nie verso doku­mentu. Zaś na stro­nie recto umie­ścić możemy tytuł dzieła, tytuł roz­działu, tytuł pod­roz­działu. Tekst żywej paginy mie­ści się w jed­nym wier­szu i nie może znaj­do­wać się zbyt bli­sko numeru strony. Pod­su­mo­wu­jąc: żywa pagina pełni w dziele rolę informacyjno-nawigacyjną. 

Rodzaje żywych pagin

W pracy edy­tor­skiej wyróż­niamy 3 rodzaje żywych pagin:
1. Pagina żywa otwarta, spójrzmy na przykład:

2. Pagina żywa pod­kre­ślona, spójrzmy na przykład:

3. Pagina żywa zamknięta, spójrzmy na przykład:

Umiejscowienie żywych pagin

Żywe paginy mogą być umiesz­czone na górze lub dole stro­nicy verso i recto. Zazwy­czaj jed­nak umiesz­cza się ją na górze stro­nicy. Żywą paginę od tek­stu dzie­ło­wego dzieli odstęp w postaci co naj­mniej 1 śle­pego wier­sza.

Miej­sca, gdzie nie umiesz­czamy żywych pagin:
1. Karty tytu­łowe
2. Wakaty (czyli stro­nice nie­za­dru­ko­wane)
3. Kolumny cał­ko­wi­cie pokryte przez ilustracje.

Formatowanie żywych pagin

Paginy żywe for­ma­tu­jemy o 1 – 2 punkty mniej­szym stop­niem pisma niż tekst dzie­łowy. Tekst żywej paginy możemy skła­dać:
1. pismem regu­lar­nym
2. kur­sywą
3. kapi­ta­li­kami
4. wer­sa­li­kami o małym stop­niu pisma.

Wyją­tek sta­no­wią słow­niki, gdzie żywe paginy są skła­dane pismem wer­sa­li­ko­wym w odmia­nie semi­bold, w stop­niu więk­szym od pisma dziełowego.

W pagi­nach pod­kre­ślo­nych lub zamknię­tych gru­bość uży­tej linii ma wyno­sić gru­bość myśl­nika tek­stu dzie­ło­wego. W pagi­nach zamknię­tych odstęp tek­stu od linii gór­nej i dol­nej ma być jednakowy.

Jeżeli w żywej pagi­nie na stro­nie verso umie­ścimy tytuł roz­działu, a na pra­wej stro­nie (recto) znaj­duje się zakoń­cze­nie jed­nego i począ­tek dru­giego pod­roz­działu, to w skład żywej paginy powi­nien wejść tytuł roz­po­czy­na­ją­cego się podrozdziału.

Skracanie żywych pagin

W razie koniecz­no­ści możemy skró­cić bar­dzo dłu­gie tytuły żywych pagin, zastę­pu­jąc usu­waną część wie­lo­krop­kiem. Dla przy­po­mnie­nia tekst żywej paginy dol­nej lub gór­nej nie może liczyć wię­cej niż 1 wiersz.

Zakończenie

Żywą paginę należy sto­so­wać wtedy, gdy jest to uza­sad­nione istot­nymi potrze­bami publi­ka­cji. Taki przy­pa­dek spo­ty­kamy, gdy skła­damy dzieła naukowe, popu­lar­no­nau­kowe, zawo­dowe, tech­niczne, porad­ni­kowe. Żywa pagina nie­zbędna jest w przy­padku składu ency­klo­pe­dii i słowników.