Nagłówki rozdziałów

W skła­dzie naj­częst­szym spo­so­bem orga­ni­za­cji tek­stu jest podział na roz­działy. Roz­działy zaś możemy umiesz­czać na stro­ni­cach dzieła na dwa spo­soby: każdy nowy roz­dział może zna­leźć się na stro­nie recto lub pod poprze­dza­ją­cym go ostat­nim aka­pi­tem poprzed­niego roz­działu. Ten ostatni spo­sób ma swe uza­sad­nie­nie jedy­nie wtedy, gdy nowy roz­dział jest ści­śle powią­zany z tre­ścią poprzedniego. 

Kolumna z rozdziałem

Gdy roz­dział zostaje umiesz­czony w kolum­nie na stro­nie recto, nazy­wamy ją począt­kową, opusz­czoną lub spusz­czoną. Tekst dzie­łowy umiesz­czamy wła­śnie pod linią opusz­cze­nia kolumny. Taki roz­dział jest czę­sto zapo­wie­dziany przez część tytu­łową, zwaną nagłów­kiem. For­ma­to­wa­nie nagłów­ków prze­biega tak samo w całym dziele.

Linia opuszczenia kolumny

Linię opusz­cze­nia kolumny wyzna­czamy nastę­pu­jąco: na stro­nie wzor­co­wej wypro­wa­dzamy linię od gór­nego lewego rogu stro­nicy, przez górny lewy róg kolumny recto i łączymy ją z dol­nym pra­wym rogiem stro­nicy, prze­cho­dząc przez dolny tak, by połą­czyła się z pra­wym, dol­nym wierz­choł­kiem stro­nicy. Drugą linię pro­wa­dzimy od dol­nego lewego wierz­chołka stro­nicy verso i łączymy z gór­nym pra­wym wierz­choł­kiem stro­nicy recto. Miej­sce prze­cię­cia się tych dwóch linii to punkt, do któ­rego docią­gamy hory­zon­talną linię pomoc­ni­czą, wycią­gniętą z mia­rek. I ta pomoc­ni­cza linia jest linią opusz­cze­nia kolumny. Popa­trzmy na poniż­szą ilustrację.

Cechy nagłówków

Nagłówki roz­dzia­łów obej­mują numer roz­działu i tytuł. Zda­rza się, że cza­sem umiesz­czamy motto, bądź ilu­stra­cje. Decy­zję o tym, jakie ele­menty mają się zna­leźć w nagłówku podej­mują autor i redak­tor dzieła. Umiesz­czamy je w tzw. obsza­rze opusz­cze­nia kolumny, który jest wyzna­czony od linii gór­nego mar­gi­nesu do linii opusz­cze­nia kolumny. Spójrzmy na poniż­szy schemat. 

Projektowanie nagłówków

Przy pro­jek­to­wa­niu nagłów­ków należy wziąć pod uwagę kilka ele­men­tów:
1. dobór kroju pisma do tre­ści dzieła
2. wiel­kość pisma
3. roz­miesz­cze­nie wszyst­kich elementów.

Styl pisma dla tytułów

Styl pisma dla tytu­la­riów jest zależny od tre­ści dzieła. Jeśli skła­damy tekst, który tre­ścią nawią­zuje do sta­rych cza­sów, wybierzmy krój pisma, który do niego nawią­zuje. Mamy różne moż­li­wo­ści. Dla przy­kładu, jeśli skła­damy tekst z począt­ków XX wieku, np. Anię z Zie­lo­nego Wzgó­rza, śmiało możemy użyć dla tytułu kroju URW Anti­qua. To krój zapro­jek­to­wany przez Her­mana Zapfa. URW Anti­qua jest rów­nież zasto­so­wany do składu tek­stu dzie­ło­wego. Spójrzmy na przykład.

Zakończenie

Pod­su­mo­wu­jąc wpis Skład tek­stu Nagłówki roz­dzia­łów pamię­tajmy, że sto­su­jąc roz­działy na oddziel­nej stro­nie recto należy zadbać o to, by wiel­kość spusz­cze­nia kolumny była roz­li­czana na inter­li­nię tek­stu, i mie­ściła się w gra­ni­cach mię­dzy 1/​4 a 1/​2 wyso­ko­ści kolumny.

W kolej­nym wpi­sie pokażę, jakie mamy moż­li­wo­ści roz­miesz­cze­nia nagłów­ków w obsza­rze opusz­cze­nia kolumny oraz jakie mogą być wiel­ko­ści tytu­łów rozdziałów.