scroll

Skład tekstu akapity

Skład, 14 marca 2022

Skład tek­stu aka­pity to wpis ilu­stru­jący rodzaje oddzie­le­nia i wyróż­nie­nia aka­pi­tów w tek­stach dłu­gich dokumentów.

Całostki

Są to frag­menty tek­stu (jeden lub kilka aka­pi­tów) oddzie­lone od sie­bie odstę­pem. Ma to miej­sce wtedy, gdy chcemy zazna­czyć, że scena lub temat się zmie­nia, ale nie potrze­buje nowego nagłówka czy tytułu. Naj­prost­szą formą oddzie­le­nia jest wpro­wa­dze­nie śle­pego wier­sza. Zobaczmy przy­kład poni­żej. Krój Geo­r­gia 10/​15. Dzieło pt. Gar­den”, autor­stwa Jerzego Marcinkowskiego.

Całostki z odstępem ślepego wiersza

Skład tekstu akapity

Oprócz śle­pego wier­sza możemy wpro­wa­dzić bar­dziej zna­czące oddzie­le­nie w postaci sym­bolu, orna­mentu czy spe­cjal­nego glifu. Spójrzmy na przy­kład poniżej.

Całostki oddzielone silniejszym akcentem

Skład tekstu akapity

Może się zda­rzyć tak, że w jed­nym dziele trzeba zasto­so­wać oba przed­sta­wione rodzaje odstę­pów, jeśli tego wymaga pro­jekt. W takim przy­padku ten drugi wariant powi­nien mieć więk­sze odstępy nad i pod akcen­tem. Dobry układ akcentu został poka­zany na powyż­szym przy­kła­dzie. Świa­tło mię­dzy sym­bo­lem a tek­stem leżą­cym nad nim, ma być więk­sze niż świa­tło pod sym­bo­lem, nato­miast świa­tło pod sym­bo­lem ma być więk­sze niż inter­li­nia tek­stu. Żeby zabieg się udał, należy w stylu aka­pi­to­wym dla sym­bolu wyłą­czyć opcję przy­cią­ga­nia do linii bazowej.

Odstępy te mogą poja­wiać się w całym dziele w dowol­nym miej­scu. Dbać jed­nak należy o to, by nad lub pod wyzna­czo­nym odstę­pem był wię­cej niż jeden wiersz akapitu.

Wcięcia akapitowe

Wcię­cia aka­pi­towe jest to jeden z rodza­jów wyróż­nie­nia aka­pi­tów w całym tek­ście. Ta forma jest bar­dzo czy­telna i spra­wia, że wzrok czy­tel­nika gładko prze­biega przez cały tekst, nie powo­du­jąc dys­kom­fortu w czy­ta­niu dłu­gich frag­men­tów. Jest to rów­nież wyróż­nie­nie aka­pitu sto­so­wane naj­czę­ściej w książkach. 

Wielkość wcięcia akapitowego

Wiel­kość wcię­cia aka­pi­to­wego można usta­lić na pod­sta­wie stop­nia pisma jakim piszemy tekst, lub na pod­sta­wie inter­li­nii tek­stu. Spójrzmy naj­pierw na pierw­szy z przy­kła­dów. Wcię­cie zostało dobrane na pod­sta­wie firetu pisma, jakim skła­damy tekst. Krój pisma 10 pt, czyli firet wynosi 10 pt i w związku z tym wcię­cie rów­nież. Tekst pocho­dzi z powie­ści Krzy­żacy” Hen­ryka Sien­kie­wi­cza. Krój pisma, który ide­al­nie według mnie pasuje do składu tego dzieła to Juni­code. Jest dostępny za darmo na por­talu Font­squ­ir­rel.

Wcięcie na podstawie stopnia pisma 

wciecie firet

Wcięcie na podstawie interlinii tekstu

wciecie interlinia

Pierwszy akapit pod tytułem

Pierw­szy aka­pit pod tytu­łem zostawmy bez wcię­cia, gdyż już raz został wyróż­niony wła­śnie przez tytuł. Aka­pit taki dużo lepiej wygląda, gdy tego wcię­cia nie ma. Spójrzmy na przy­kład poni­żej. Aka­pit bez wcię­cia pre­zen­tuje się czytelniej. 

akapit tytul

Zakończenie

Gdy pro­jek­tu­jemy sze­roki łam, ważne jest, by kolejny aka­pit miał rów­nież więk­sze wcię­cie niż ten który wystę­puje w łamie wąskim. Skła­dajmy tekst tak, aby w osta­tecz­nej swej postaci był jak naj­bar­dziej czy­telny. Bo to wła­śnie czy­tel­ność i dba­łość o szcze­góły gwa­ran­tuje dobry odbiór dzieła. Pamię­tajmy o sto­so­wa­niu jak naj­mniej­szej ilo­ści ozdob­ni­ków. Osta­tecz­nie to prze­cież treść jest naj­waż­niej­sza, i cho­dzi o to, by nic nie odwra­cało od niej uwagi. Tekst ma być czy­tany łatwo.