scroll

Skład tekstu rozmieszczenie tytułów

Skład, 6 czerwca 2022

Skład tek­stu roz­miesz­cze­nie tytu­łów to nowy wpis, który nawią­zuje nieco do poprzed­niego, zaty­tu­ło­wa­nego Skład tek­stu nagłówki roz­dzia­łów. Pamię­tamy, że na stro­nicy mamy spe­cjal­nie wyzna­czony obszar opusz­cze­nia kolumny, w któ­rym mają się zmie­ścić ważne ele­menty roz­działu książki. A są to:
1. Tytuł rozdziału
2. Numer rozdziału
3. Wyraz Roz­dział”
4. Motto.

Oczy­wi­ście nie musimy umiesz­czać dokład­nie tych trzech pozy­cji doty­czą­cych roz­dzia­łów. Może to być tylko numer lub sam tytuł. Dokładne miej­sce umiesz­cze­nia tych ele­men­tów zależy wyłącz­nie od pro­jek­tanta i redak­tora dzieła. Kry­te­riami są este­tyka i odpo­wied­nie dopa­so­wa­nie do całego projektu.


Rozmieszczenie tytułów

Bar­dzo rzadko możemy spo­tkać sytu­ację, gdy tytuł roz­działu zostaje wysu­nięty poza ramkę tek­stową, ale jeśli pro­jek­tant uzna za zasadne takie wła­śnie for­ma­to­wa­nie i jest prze­pro­wa­dzane kon­se­kwent­nie w całym dziele to oczy­wi­ście jest ono do przy­ję­cia. Zobaczmy przy­kład poniżej.


Quo Vadis


Opuszczenie kolumny

Obszar opusz­cze­nia kolumny jest dość duży, bo zaj­muje ok. 1/​3 kolumny. Gdy odsu­niemy tytuł roz­działu od tek­stu dzie­ło­wego za bar­dzo, może stwa­rzać wra­że­nie zupeł­nie oddziel­nej całostki, nie zwią­za­nej z tek­stem. Pomoże wtedy przy­bli­że­nie tytułu do tek­stu. Zobaczmy poniż­sze przykłady.

Rozmieszczenie tytułów


Wielkość tytułów rozdziałów

Ist­nieje kilka zasad, od któ­rych zależy wiel­kość tytu­łów rozdziałów:
1. Wymiary doku­mentu – tytuły nie powinny być za duże i przy­tła­czać całej stronicy
2. Wiel­kość stop­nia pisma dla tytu­łów powinna się róż­nić od stop­nia pisma dziełowego
3. Jeżeli tytuł roz­działu jest długi, należy odpo­wied­nio zmniej­szyć sto­pień pisma, ale na tyle żeby nadal można go było łatwo odróż­nić od tek­stu dziełowego
4. Deli­katne kroje tytu­łowe naj­le­piej się spraw­dzają w więk­szych rozmiarach.


Numery rozdziałów

W obsza­rze opusz­cze­nia kolumny może się rów­nież znaj­do­wać numer roz­działu. O tym czy taka nume­ra­cja znaj­dzie się w dziele decy­duje redak­tor. On rów­nież zde­cy­duje, czy numer będzie pisany cyfrą, czy słowem.


Cyfry wersalikowe i nautyczne

Czę­sto spo­ty­kany jest numer roz­działu, który jed­no­cze­śnie sta­nowi tytuł. Ma to naj­czę­ściej miej­sce w powie­ściach. Jeśli tytuł będzie nume­rem warto sto­so­wać cyfry wer­sa­li­kowe, a nie nautyczne, któ­rych poło­że­nie jest różne na linii bazo­wej, co spra­wia wra­że­nie jakby były róż­nej wiel­ko­ści. Zobaczmy przykłady.


Cyfry wersalikowe i nautyczne


Cyfry rzymskie w numerowaniu rozdziałów

Cyfry rzym­skie możemy skła­dać wer­sa­li­kami lub kapi­ta­li­kami z odpo­wied­nim roz­świe­tle­niem (od 10 – 50 tysięcz­nych firetu). Zobaczmy przykład.

Cyfry rzymskie


Połączenie numerów z tytułem rozdziału

Jest jesz­cze moż­li­wość składu tytu­łów roz­dzia­łów w ten spo­sób, że łączymy nume­ra­cję z samym tytu­łem. Wtedy ważne jest, by usta­wić numer przed tytu­łem. Możemy umie­ścić cyfrę w jed­nym wier­szu, lub w oddziel­nych wier­szach. Spójrzmy na przykłady.

Cyfry i tytuły


Jeżeli numer wyra­zimy słow­nie, wtedy skła­damy go mniej­szym stop­niem pisma niż tytuł roz­działu. Możemy użyć kapi­ta­li­ków. Zobaczmy przykład.

Rozdział wyrażony słownie


I ostatni przy­kład, gdzie numer roz­działu jest wyra­żony cyfrą.

Rozdział wyrażony cyfrą


Zakończenie

Pod­su­mo­wu­jąc wpis Skład tek­stu roz­miesz­cze­nie tytu­łów widzimy, że mamy pewną dowol­ność w for­ma­to­wa­niu tytu­łów roz­dzia­łów. Naj­waż­niej­szą sprawą jest kon­se­kwen­cja. Po wybra­niu odpo­wied­niego for­ma­to­wa­nia prze­pro­wa­dzamy go tak samo w całym dziele. W następ­nym wpi­sie przed­sta­wię wia­do­mo­ści na temat motta. Zatem już teraz ser­decz­nie zapra­szam do lektury.