scroll

Skład tekstu przedmowa

Skład, 17 lipca 2022

Skład tek­stu Przed­mowa to wpis, który przed­sta­wia cechy cha­rak­te­ry­styczne przed­mowy, podzię­ko­wań oraz życio­rysu autora.


Przedmowa

Przed­mowa to tekst, który zawiera infor­ma­cje o dziele i jego auto­rze. Jest to swo­isty komen­tarz do dzieła. Pisany jest przez autora, wydawcę lub spe­cja­li­stę w danej dziedzinie.

Przed­mowa wyja­śnia oko­licz­no­ści powsta­nia dzieła, jeśli jest to wykład − pre­zen­tuje jego kon­cep­cję. Obja­śnia układ tre­ści. Autor może zamie­ścić rów­nież swoje podzię­ko­wa­nia za pomoc, współ­pracę w przy­go­to­wa­niu dzieła i prze­ka­zane materiały.


Rodzaje przedmów

Ze względu na autor­stwo wyróżniamy:
1. Przed­mowę autorską
2. Przed­mowę hono­rową (napi­sana przez osobę znaną, będącą auto­ry­te­tem w dzie­dzi­nie, któ­rej książka doty­czy, ale nie­bę­dącą auto­rem dzieła)
3. Przed­mowę od wydawcy
4. Przed­mowę od redaktora.


Kolejność szeregowania przedmów

Przed­mowy do pierw­szych wydań publi­ka­cji należy sze­re­go­wać w kolejności:
1. Przed­mowa honorowa
2. Przed­mowa edy­tora naukowego
3. Przed­mowa redak­tora nauko­wego lub wydawnictwa
4. Przed­mowa autorska.

Przed­mowy do wzno­wień publi­ka­cji sze­re­gu­jemy w kolejności:
1. Chro­no­lo­gicz­nej (od pierw­szej do ostatniej)
2. Przed­mowę do naj­now­szego wyda­nia jako pierw­szą, a pozo­stałe w kolej­no­ści chronologicznej.

Przed­mowy do przekładów:
1. Pierw­sze to wszyst­kie przed­mowy do prze­kładu (w kolej­no­ści: przed­mowa tłu­ma­cza, redak­tora nauko­wego, wydawnictwa)
2. Następ­nie przed­mowy obce do ory­gi­nału, a potem przed­mowa autora, która będzie poprze­dzała tekst dziełowy.


Formatowanie przedmów

1. Przed­mowy składa się zazwy­czaj tym samym stop­niem i tym samym kro­jem pisma co tekst dziełowy
2. Jeśli tekst przed­mowy jest wyjąt­kowo krótki można zło­żyć go kur­sywą o 1 sto­pień więk­szym kro­jem niż tekst dziełowy
3. Przed­mowę umiesz­czamy zawsze na stro­nie recto (strona nie­pa­rzy­sta) dokumentu
4. Jeśli przed­mowa mie­ści się na jed­nej stro­nicy, na dru­giej (kolej­nej stro­nie − verso) sto­su­jemy wakat
5. Jeśli jest dużo przed­mów w dziele, wtedy każdą roz­po­czy­namy od nowej kolumny
6. Jeśli jest jedna przed­mowa w dziele nie trzeba jej opa­try­wać tytułem
7. Jeśli przed­mów jest wię­cej, wszyst­kie należy opa­trzeć tytu­łami, wyraź­nie pod­kre­śla­ją­cymi kto jest ich auto­rem, np. Od wydawcy, Od autora, Od redak­tora
8. Jeśli przed­mów jest wię­cej możemy okre­ślić jej prze­zna­cze­nie, np. Przed­mowa do wyda­nia pol­skiego, Przed­mowa do trze­ciego wydania
9. Przed­mowa ma takie samo opusz­cze­nie swego tek­stu jak strony roz­dzia­łowe dzieła
10. Pod przed­mową powinno być umiesz­czone imię i nazwi­sko autora przed­mowy (w przy­padku gdy auto­rem przed­mowy jest autor całego dzieła, można ogra­ni­czyć się do ini­cja­łów, słowa Autor, lub pomi­nąć podpis)
11. Pod­pis przed­mowy usta­wia się po pra­wej stro­nie pod jej tek­stem z odstę­pem 1 wier­sza w odmia­nie pochyłej
12. Dobrą prak­tyką jest opa­trze­nie przed­mowy datą, miej­scem jej napi­sa­nia. Ele­menty te for­ma­tu­jemy pismem regu­lar­nym i umiesz­czamy z lewej strony kolumny pod wier­szem z podpisem.



Przykładowa przedmowa


Skład tekstu Przedmowa

Przedmowa honorowa

Przed­mowa hono­rowa to przed­mowa napi­sana przez osobę będącą auto­ry­te­tem w danej dzie­dzi­nie, ale nie będąca jed­no­cze­śnie auto­rem całej publikacji.


Podziękowania

Podzię­ko­wa­nia zawie­rają zazwy­czaj słowa uzna­nia lub wdzięcz­no­ści dla osób które przy­czy­niły się do powsta­nia dzieła i jego wyda­nia. Mogą to być rów­nież wyrazy pamięci kie­ro­wane do osób bli­skich autorowi.

Krót­kie podzię­ko­wa­nia można umiesz­czać na końcu przed­mowy autor­skiej, oddzie­la­jąc je od niej np. zna­kiem asteryksu (*).


Życiorys autora

Życio­rys autora (naj­czę­ściej ozna­czony tytu­łem O auto­rze) umiesz­cza się zwy­cza­jowo po podzię­ko­wa­niach. Powi­nien być on skom­po­no­wany w oso­bie trze­ciej liczby poje­dyn­czej i zawie­rać pod­sta­wowe wia­do­mo­ści o twórcy dzieła. Chro­no­lo­gia infor­ma­cji powinna być rów­nież zacho­wana – od naj­waż­niej­szych do naj­mniej istotnych.